DİYARBAKIR – 14 Mayıs genel seçimlerine sayılı günler kala siyaset arenasındaki hareketlilik de artıyor. Her seçim devri olduğu üzere bu seçim devrinde de genel af konusu gündemdeki yerini aldı. İktidara yakın gazetecilere nazaran Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ilerleyen günlerde genel af açıklamasında bulunabilir. Siyaset bilimci Cuma Çiçek ile genel af savlarını, yeni bir tahlil sürecinin doğma ihtimalini ve Millet İttifakı’nın Kürt siyasetlerini konuştuk.
‘ERDOĞAN TARİHİNDE GÖRMEDİĞİ KADAR BİR OY KAYBIYLA KARŞI KARŞIYA’
Siyaset bilimci Cuma Çiçek, 14 Mayıs genel seçimlerini ‘Erdoğan’ın girdiği en güç seçim’ olarak nitelendirdi. “Erdoğan tarihinde görmediği kadar bir oy kaybıyla karşı karşıya” diyen Çiçek, Erdoğan’ın sokaktaki ikna kabiliyetini de büyük oranda kaybettiğini söyledi. Erdoğan’ın elindeki kartların azaldığını belirten Çiçek şöyle konuştu: “Siyasal manada insanları ikna etmek, kendi kitlesini yanında tutmak, yeni kitleleri etrafına toparlayabilmek için çok fazla enstrümanı yok. Benim görebildiğim kadarıyla hali hazırdaki enstrümanlarından bir tanesi zelzele. Zelzele bölgesinde konut üretimlerini hızlandırıp seçimlere kadar biraz bunu görünür kılmak üzerinden insanları ikna edebilir. Çünkü bunun dışında ekonomik manada yapabilecekleri bir şey yok, tersine kampanyalarına negatif bir tesiri var iktisadın. Haklar ve özgürlük tablosunda da negatif bir tabloyla karşı karşıyalar. Yalnızca sarsıntı üzerinden yeni telaffuz kurma ve sarsıntının yıkımını giderici işleri biraz hızlandırıp görünür kılmak üzerinden insanları ikna edebilir.”
‘OY KAYBINI ENGELLEMEK İSMİNE GENEL AF ÇIKARABİLİR’
Erdoğan’ın, daha evvel kendisine oy vermiş lakin şu an CHP’ye ve kısmen HDP’ye giden oyları durdurmak ismine da teşebbüslerde bulunacağını söyleyen Çiçek, “Aslında bunun kısmen bildirileri da verildi. Diyarbakır Cezaevi müzeye dönüştürüldü. Selahattin Demirtaş hakkı olmasına karşın hiç beklenmedik bir halde babasını ziyaret edebildi. Hükümetin önleyici değil kolaylaştırıcı bir durum aldığını gördük. Münasebetiyle buna dair elimizde sinyaller var. Genel af sorunu olabilir mi, olabilir. Şu an Türkiye’de cezaevi sorunu çok büyük bir sorun. Çok sayıda insan içeride. Hem Kürt topluluğundan hem Gülen örgütü üzerinden tutuklanmış çok fazla insan var. Münasebetiyle hem kendisine oy veren Kürtleri bir ortada tutmak ismine hem de daha dindar topluluktaki oy kaybını engellemek ismine bir genel af çıkarabilir” diye konuştu.
‘SEÇİMİ KAYBETMESİ ÇOK BÜYÜK BİR İHTİMAL’
Erdoğan’ı ‘risk alma kapasitesi yüksek lider’ olarak tanımlayan Çiçek, “Bu kadar riskli olan bir seçimde esasen risk alma kapasitesi yüksek olan Erdoğan’ın risk alma kapasitesinin daha da artacağını düşünüyorum. Geçmişte bu kadar zorda değildi fakat bugün çok zorda ve seçimi kaybetmesi çok büyük bir ihtimal. Altını bir daha çizeyim. Bu, HDP’ye oy veren Kürtleri ikna etmekten öte esasen AK Parti’ye oy vermiş fakat oradan kopma eğilimi gösteren Kürtleri tutmak için çıkarılacak bir genel af olabilir. Ayrıyeten İslami toplulukta şu anda devasa bir kopuş var. DEVA Partisi’ne, Gelecek Partisi’ne ve kısmen Saadet Partisi’ne giden oylar var. Var olan kayıpları durdurma emelli bir genel af gündeme gelebilir” sözlerini kullandı.
‘MİLLET İTTİFAKI’NIN ANADİL SIKINTISINDA BİLE UMUT VEREN BİR TEŞEBBÜSÜ YOK’
Millet İttifakı’nın Kürt siyasetine ve tahlil sürecine dair tavırlarını da kıymetlendiren Çiçek, “Kemal Kılıçdaroğlu’nun PKK’nin silah bırakması problemini çözeceğine dair elimizde bir sinyal yok. Selahattin Demirtaş’ın Meral Akşener’e kahvaltı davetinden beri HDP, Millet İttifakı ile daha direkt münasebet kurup o ittifakın bir modülü olmaya çalışıyordu. Daha genişletilmiş bir demokratik cephe kurma arayışı vardı HDP içerisinde. Fakat süreç HDP’nin dahil olduğu bir formülle tamamlanmadı. Tam bilakis HDP’nin dışarıda bırakıldığı bir süreçle sonlandı. Hasebiyle Millet İttifakı, HDP’nin bütün gayretine ve davetine karşın o masaya HDP’yi dahil etmedi. Şu an HDP benim görebildiğim kadarıyla koşulsuz bir dayanak süreci yönetiyor. İkinci olarak Millet İttifakı, HDP ile siyaset yapmayabilir, ortak bir siyaset kurmayabilir, ittifakın kesimi kılmayabilirdi lakin en azından Kürtlerin Kürt sokağındaki taleplerini mutabakat metnine dahil edebilirdi. Anadil sorununda bile Millet İttifakı’nın umut veren bir teşebbüsü yok” biçiminde konuştu.
Millet İttifakı’nın hükümet programını ‘Kürt problemine kör bir metin’ olarak gören Çiçek, “Millet İttifakı’nın ikinci bir metni var o da seçilecek olan cumhurbaşkanının oyun alanını belirleyecek olan bir metin. Anayasa değişikliği önerisi var metinde. Kürt sıkıntısının temel öğeleri olan birinci 4 unsur, anayasanın girişi, anadille ilgili olan unsur ve vatandaşlığa ait olan hususlarda şu an bir değişiklik teklifinin bulunmadığını görüyoruz” dedi.
‘KAYYIMLARI BİR BÜTÜN OLARAK ORTADAN KALDIRMAYAN DÜZENLEME İLE KARŞI KARŞIYAYIZ’
Kürt sıkıntısında en kritik olan mevzuların başında kayyımlar probleminin geldiğini söyleyen Çiçek, Millet İttifakı’nın kayyımlar siyasetinde ‘kısmi bir umuttan’ bahsedilebileceğini söyledi. Hali hazırda rastgele bir belediye lideri hakkında soruşturma açılmasının kayyım atayabilmek için kâfi münasebet oluşturduğunu söyleyen Çiçek, “Buna rağmen Millet İttifakı’nın yapmış olduğu teklif 80 anayasasının biraz daha yumuşatılmış hali. Kayyımları bir bütün olarak ortadan kaldırmayan, biraz daha bunu zorlaştıran bir düzenleme ile karşı karşıyayız. Düzenlemeye nazaran belediye liderleri lakin bir yargı makamının talebi üzerine misyondan alınabilecek. ‘Başkasını alsak bile yerine belediye meclisinden biri seçilecek’ deniliyor lakin kayyımları ortadan kaldırmıyorlar. 1961 anayasasında bile belediyeler üzerinde tam bir yargı garantisi vardır. Rastgele bir belediye lideri rastgele bir cürümden ceza almadığı sürece hiçbir makam onu misyondan alamaz. Bunun bile gerisinde bir önerisi var şu an Millet İttifakı’nın” diye belirtti.
‘ÇÖZÜM SÜRECİ BİR SONRAKİ SEÇİMDE OLACAK KANAATİNDEYİM’
Millet İttifakı’nın ıslahat çerçevesinin olumlu lakin alanının dar olduğunu söyleyen Çiçek kelamlarını şöyle bitirdi:
“En azından tutuklamalar azalabilir, cezaevindeki kimi hukuksuz tutuklamalar sona erebilir. Yurt dışında sürgünde olan birtakım beşerler geri gelebilir. Bizim elimizde Kürt sorununa ait üç tane referans süreci var. Kürtler İmralı sürecini, OSLO sürecini ve 2013-2015 sürecini yaşadılar ve buradan birtakım tecrübeler ortaya çıktı. Bu sıkıntı nedir, nasıl çözülür, aktörleri kimlerdir üzere bir kadro referanslar oluştu. O referanslarla uğraş edecek ya da o referanslardan öteye kelam kurabilecek bir Millet İttifakı şu an ne yazık ki yok. 7 yıllık bu otoriterleşme süreci hem Kürtler içerisinde hem de Türkiye’nin genelinde bu türlü bir nefes almayı kâfi kılmış durumda. Herkes ‘Bir nefes alsak yeter’ diye bakıyor bu sıkıntıya lakin biraz daha zamansal açıdan, daha geniş bir perspektifle bakarsanız, vakit aralığını son 7 yıl değil de son 20 yıla çıkarırsanız açıkçası şu an Millet İttifakı’nın Kürt sorununa dair konumunun çok da umut veren bir konum olmadığını söyleyebiliriz. Yeni bir tahlil süreci ortaya çabucak çıkmaz ancak ihtimali artar. Kürt sorununa dair önemli bir tahlil teşebbüsünün bir sonraki seçimde olacağının kanaatindeyim.”