Beyaz Saray, ABD’nin Afganistan’dan çekilmesi sürecinde alınan değerli kararları ve karşılaşılan zorlukları inceleyen ve ilgili kurumlar tarafından Kongre’ye iletilen raporun özeti mahiyetinde bir evrak yayınladı. Raporda, Afganistan’dan çekilme sürecinde kurumların pek çok açıdan yetersiz olduğunun ortaya çıktığı kabul edilirken, selefi Donald Trump’ın ‘kararlarının Lider Joe Biden’ı kısıtladığı’ değerlendirmesi yapıldı.
AA’nın aktardığına nazaran, özet raporda, çekilme kararının yanlışsız olduğu söylenerek, “ABD, Afganistan’da gayeleri meçhul ve sonu olmayan bir savaşa saplanmıştı” denildi.
‘AFGANİSTAN’DAN ÇEKİLMEYLE İLGİLİ HİÇBİR PLAN YOKTU’
Yayınlanan dokümanda, ABD’nin NATO müttefikleriyle Afgan Ulusal Savuma ve Güvenlik Güçlerini eğitmek, donatmak ve Afgan hükümetlerini desteklemek için yüz milyarlarca dolar harcadığı kaydedilerek, “Başlangıçta ABD’nin gayesi asla bir ulus inşa etmek değildi. Lakin vakitle ABD bunu yapmaya başladı. Savaşın başlamasından 20 yıl sonra ABD, Afganistan’da maksatları belgisiz ve görünürde sonu olmayan bir savaşa saplanmıştı ve bugünün ve yarının ulusal güvenlik meselelerine gereğince yatırım yapmıyordu” tabirlerine yer verildi.
Trump idaresinin Taliban’la yaptığı Doha Mutabakatı ve çekilme sürecindeki kararları hakkında bilgilere yer verilen evrakta, Biden idaresinin iktidara geldiği geçiş sürecinde Afganistan’dan çekilmeyle ilgili hiçbir planın ortada olmadığı tabir edildi. “Sonuç olarak, Lider Biden 20 Ocak 2021’de misyona başladığında, Taliban 2001’den beri bulunduğu en güçlü askeri konumdaydı ve ülkenin neredeyse yarısını denetim ediyordu” denilen dokümanda, buna rağmen ABD’nin bu ülkede 2001’den bu yana en az sayıda askeri olduğuna işaret edildi.
‘BIDEN, BİR KUŞAĞI DAHA AFGANİSTAN’A GÖNDERMEYİ REDDETTİ’
Belgede, istihbarat kurumlarının Afganistan askerlerinin Kabil’i faal bir biçimde savunacağı istikametindeki raporlarının yanıldığına dikkat çekilirken, Biden’ın bu kurallar altında ihtiyatlı, titiz ve kapsamlı bir karar alma süreci yönettiği belirtildi.
Bu kapsamda müttefiklerle ağır istişarelerin gerçekleştirildiği belirtilen evrakta, “Nihayetinde Lider Biden, ABD için uzun vakit evvel sona ermesi gereken bir savaşa diğer bir ABD kuşağı göndermeyi reddetti” denildi. Dokümanda, Afganistan’da ABD için çalışan Afganların ABD’ye getirilmesi süreci kapsamında yapılan vize çalışmalarına da yer verildi.
Belgede ayrıyeten, Biden’ın ulusal güvenlik danışmanları ve askeri çalışana danışarak verdiği kararlar çerçevesinde 124 binden fazla ABD vatandaşı, Afgan ortaklar ve müttefiklerinin ‘başarılı bir şekilde’ tahliyesinin gerçekleştirildiği tabir edildi.
Afgan hükümetinin çöküşünün istihbarat raporlarından iddia ettiğinden daha süratli olduğu kaydedilen evrakta, bu kapsamda çıkarılan derslere yer verildi.
Bu kapsamda güvenlik riskinin ağır olduğu durumlarda artık daha erken tahliyelere öncelik verileceği söz edilen evrakta, buradan elde edilen ders sonucunda Ukrayna ve Etiyopya’da ABD çalışanının erken tahliye edildiği kaydedildi.
‘YENİDEN İNŞA İÇİN ÇALIŞMAYA DEVAM ETMELİYİZ’
“Çekilme sona erdi. Lakin gelecekteki bir krize karşılık verebilmemiz için muhtaçlık duyduğumuz sistemleri yine inşa etmek için çalışmaya devam etmemiz gerekiyor. Trump İdaresi, daha fazla kaynağa gereksinim duyulan bir anda, üst seviyeler de dahil olmak üzere, işçinin birçoklarını boşaltmıştı” tabirlerine yer verilen özet raporda, Taliban’ın ülkedeki bayanların ve kız çocuklarının haklarının yanı sıra insan hakları ihlalleri kınandı.
Belgede, ayrıyeten şunlar kaydedildi: “Başkan, Afganistan’dan ayrılma kararı aldığında, kimileri bunun ittifaklarımızı zayıflatabileceğinden yahut ABD’yi global sahnede dezavantajlı duruma düşürebileceğinden endişelendi. Bunun zıddı oldu. Çok sayıda kamuoyu araştırmasının da kanıtladığı üzere, dünyadaki pozisyonumuz kıymetli ölçüde daha yüksek. İttifaklarımız her zamankinden daha güçlü. Finlandiya NATO’ya kabul edildi ve İsveç de yakında kabul edilecek. Mevcut iştiraklerimizi güçlendiriyor ve dünyanın dört bir yanındaki ülkelerle yeni paydaşlıklar kuruyoruz. Global sahnede Amerika başı çekiyor.” (DIŞ HABERLER)